Nên cho trẻ bắt đầu học STEAM ở độ tuổi nào?
- Người viết: Đặng Thu Trang lúc
- Cẩm nang bố mẹ thông thái
Chắc hẳn bạn đã nghe các bậc cha mẹ và giáo viên khác nói về STEM/STEAM - xu hướng giáo dục mới nhất bao gồm: Khoa học, Công nghệ, Kỹ thuật, Nghệ thuật và Toán học - những từ ngữ này nghe có vẻ kỹ thuật và khá phức tạp, làm ta liên tưởng đến hình ảnh của các công nhân công nghệ ở Thung lũng Silicon và các tổ chức nghiên cứu lớn như NASA, MIT, v.v. Sự quan tâm về phương pháp giáo dục STEAM ngày càng tăng cao, đặc biệt ở thời điểm công nghệ dường như luôn bao phủ cuộc sống của chúng ta. Mặc dù vậy, nhiều bậc cha mẹ vẫn luôn tự hỏi rằng: "Con tôi có còn quá nhỏ để bắt đầu nghĩ về phương pháp giáo dục STEAM hay không?"
Giáo dục STEAM nhằm mục đích dạy học sinh kết hợp các kỹ năng và ý tưởng từ các lĩnh vực chủ đề mang tính kỹ thuật cao để xây dựng nền tảng, từ đó có thể giải quyết các vấn đề phức tạp trong tương lai. Để đạt được mục tiêu đó, các khái niệm STEAM vượt ra ngoài việc dạy các kỹ năng toán học và khoa học, đồng thời khuyến khích học sinh suy nghĩ chín chắn, đặt các câu hỏi mở và thử nghiệm các ý tưởng sáng tạo. Thay vì ghi nhớ các dữ kiện và phương trình, học sinh khám phá cách các môn học này được áp dụng trong thế giới thực thông qua các trải nghiệm học tập thực tế, chân thực. Funnyland cũng đã có một bài viết nói về đồ chơi STEAM, mời bố mẹ ghé đọc tại đây!
“Chúng ta là một quốc gia của những người mày mò, những kẻ mơ mộng và những người tin tưởng vào một ngày mai tốt đẹp hơn”. - Tổng thống Obama phát biểu tại Hội chợ Khoa học Nhà Trắng, 2012
Không có một độ tuổi nào “thích hợp” để bắt đầu học STEAM. Trên thực tế, Hiệp hội Quốc gia về Giáo dục Trẻ nhỏ (NAEYC) khuyến khích rằng ngay cả trẻ sơ sinh cũng có thể thử nghiệm STEAM trong đời thực một cách vui tươi, nhẹ nhàng. Trong một bài báo đăng trên tạp chí Science vào năm 2015, các nhà nghiên cứu từ Phòng thí nghiệm Phát triển Trẻ em của Đại học John Hopkins phát hiện ra rằng ngay cả trẻ sơ sinh 11 tháng tuổi cũng có thể được quan sát thử nghiệm khái niệm trọng lực bằng cách liên tục thả ô tô đồ chơi xuống cạnh bàn. (1)
Đối với trẻ mẫu giáo, trí tò mò của trẻ có thể dẫn tới tất cả các loại câu hỏi về thế giới xung quanh, ở nhà, ở công viên và hơn thế nữa. Ví dụ, trẻ em bị mê hoặc bởi những đám mây. Nó là gì? Tại sao nó lại ở trên bầu trời? Thay vì chỉ trả lời câu hỏi của chúng bằng những sự thật thẳng thắn, tư duy STEAM sẽ khuyến khích trẻ tự lập kế hoạch "điều tra" theo cách an toàn và đầy thú vị.
Hãy xem những đám mây được hình thành như thế nào nhé!
Chuẩn bị nguyên vật liệu:
- Một cái lọ có nắp đậy
- 1/2 cốc nước nóng
- 6-8 viên đá
- Keo xịt tóc
Thực hiện theo các bước:
- Đổ nước nóng vào bình còn khoảng 1/3 lượng nước. Xoay nước xung quanh để làm ấm bình.
- Đặt ngược nắp lên trên miệng lọ. Đặt vài viên đá lên nắp. Để đá nghỉ khoảng 20-30 giây.
- Tháo nắp và xịt ngay một chút keo xịt tóc vào lọ. Bây giờ đặt nắp có đá viên lên trên lọ và quan sát đám mây hình thành.
Chuyện gì đang xảy ra?
Nước nóng trong bình chuyển thành hơi bốc lên miệng bình. Khi hơi ấm tiếp xúc với không khí lạnh hơn ở gần nắp, hơi nước nguội đi và ngưng tụ lại. Tuy nhiên, một đám mây chỉ có thể hình thành nếu có thứ gì đó ngưng tụ lại. Đây là nơi keo xịt tóc đi vào. Các giọt keo xịt tóc đóng vai trò như những hạt nhỏ để hơi nước ngưng tụ lại và tạo thành đám mây trong lọ. Trong tự nhiên, khi mặt trời sưởi ấm các hồ và đại dương trên khắp thế giới, hơi nước bốc lên bầu trời. Khi hơi nước nguội đi trên bầu trời, nó sẽ ngưng tụ lại thành các hạt bụi, phấn hoa và các hạt nhỏ khác tạo thành mây.
Mở rộng tư duy
Để củng cố tư duy STEM sâu hơn, hãy xem xét mở rộng hoạt động này với một số câu hỏi tiếp theo. Ví dụ: sử dụng đồng hồ bấm giờ trên điện thoại thông minh, hãy quan sát mất bao lâu để một đám mây hình thành và có thể nhìn thấy ở trên cùng của bình. Điều này có thay đổi khi có nhiều đá hơn hay ít hơn? Thêm màu thực phẩm vào nước có tạo ra hơi nước và những đám mây nhiều màu sắc không? Tại sao hoặc tại sao không?
(1) Stahl, A.E. và L. Feigenson. 2015. “Quan sát khả năng khám phá và học tập nâng cao bất ngờ của trẻ sơ sinh.” Khoa học 348 (6230): 91–94
*Bài viết được biên dịch từ bài viết "IS MY CHILD TOO YOUNG FOR STEAM" của Tiến sĩ Clement Chau - Phó Chủ Tịch Learning Leapfrog